Bel-yükseklik ( Waist to Height ) oranı nedir?
Bel-Boy Oranı (WHtR), vücut yağ dağılımını ölçmek ve obeziteyle ilişkili sağlık risklerini değerlendirmek için kullanılan basit ancak etkili bir sağlık ölçümüdür. Erkekler ve kadınlar bel çevrelerini boylarının yarısından fazla olmayacak şekilde korumalıdır. 0,5 veya daha düşük bir oran genellikle sağlıklı kabul edilir ve bu, bel çevrenizin boyunuzun yarısından az olduğunu gösterir.
Bel-boy oranı, bel ölçüsünün boyunuza bölünmesiyle elde edilebilir:
Bel-Boy Oranı = Bel çevresi / Boy Vücut
Ağırlığınızla ilişkili sağlık riskinizi değerlendirmek için Medindia’nın Bel-Boy Oranı Hesaplayıcısını kullanın. Bel ölçünüzü ve boyunuzu girdiğinizde, hesap makinesi vücut ağırlığınızı dört kategoriden birine sınıflandırır:
-
Zayıf
-
Sağlıklı kilo
-
Aşırı kilolu
-
Obez
Bel-yükseklik oranı nasıl ölçülür ?
-
Mezurayı doğrudan cildinize yerleştirin.
-
Belinizi ölçmek için, mezurayı en alt kaburganız ile kalça kemiğinizin üst noktasının tam ortasına yatay olarak yerleştirin.
-
Normal şekilde nefes verip ölçüm yapın.
-
Cildinizi sıkıştırmamak için mezureyi hafifçe tutun.
-
Doğru boyunuzu ayakta durarak ölçün.
Bel Çevresi, boy ve yapıdan bağımsız olarak, aşağıdaki durumlarda kalp hastalığı için bir risk faktörü olarak kabul edilir:
-
Erkekler: 94 cm’den uzun (yaklaşık 37 inç)
-
Kadınlar: 80 cm’den uzun (yaklaşık 31,5 inç)
Boyu 1,7 metre veya 170 cm (yaklaşık 67 inç veya 5 ft ve 7 inç) ve bel çevresi 0,8 metre veya 80 cm (yaklaşık 31,5 inç) olan bir kişi için bel-boy oranı yaklaşık 0,47 olur. Bu, 0,5 eşiğinin altındadır ve bu kişinin bel çevresinin boyunun yarısından az olduğunu gösterir; bu da obezite ve ilgili sağlık riskleri açısından genellikle sağlıklı bir oran olarak kabul edilir.
Bu ölçüm, kalp hastalığı, diyabet, felç ve hipertansiyon gibi obezite ile ilişkili sağlık risklerini değerlendirmede hem profesyoneller hem de halk tarafından kullanılabilen kolay bir araçtır. Bel-boy oranını, vücut yağ dağılımını ölçmek için kullanılan ‘Bel-Kalça Oranı‘ ile karıştırmamak lazım. Ancak her ikisi de olası sağlık sorunlarını taramak için kullanılabilir. Bel çevresi, iç organlar ve gövde arasında biriken kritik yağ seviyelerini, yani iç organ yağını ölçtüğü için kalp hastalığı geliştirme riskiyle doğrudan ilişkilidir.
İç organ yağı, felç ve kalp hastalığıyla doğrudan bağlantılıdır. Bel çevresi ne kadar büyükse, kalp hastalığı, diyabet, felç ve hipertansiyondan kaynaklanan morbidite ve mortalite o kadar yüksektir.
Bel-Boy Oranı :
-
Bel-boy oranı hesaplama aracının faydalı olduğunu ancak diğer sağlık ölçümleri ve profesyonel tıbbi tavsiyelerle birlikte kullanılması gerektiğini unutmamak önemlidir.
-
Bir çok uzman, yapılan araştırmaların verilerine bakarak, bel – yükseklik oranının denenmiş ve test edilmiş Vücut Kitle İndeksi’nden (VKİ) çok daha doğru bir kilo ölçümü olduğunu iddia etmektedir.
-
Bel-Boy Oranı obeziteyi ve ilişkili riskleri ölçmek için iyi bir erken değerlendirme aracıdır.
-
ELMA TİPİ VÜCUTLAR, daha büyük bel ve karın çevresinde aşırı kiloya sahip olanlardır. Aşırı karın yağı taşırlar (kalbe, karaciğere ve böbreklere yakın) ve bu nedenle çok daha büyük sağlık riski altındadırlar.
-
Armut tipi vücut, daha dar bir bel ile kalça çevresinde daha fazla ağırlık taşınan vücuttur. Armut tipi vücudun diyabet, kalp hastalığı ve diğer metabolik komplikasyonlara yakalanma riskinin daha düşük olduğuna inanılmaktadır .
-
Bel çevrenizi boyunuzun yarısından daha az tutabilirseniz felç, kalp hastalığı ve diyabet riskinizi azaltabilirsiniz.
-
40 yaşın altındaki kişilerde bel-boy oranının 0.5’in üzerinde olması kritik değer olabilirken, 40-50 yaş arasındaki kişilerde kritik değer 0.5-0.6 arasındadır. 50 yaşın üzerindeki kişilerde ise kritik değer 0.6’dan başlar.
-
Bel ölçümünüz, uyandıktan hemen sonra, 7-8 saatlik uykudan sonra en doğru şekilde ölçülür.
-
Bel çevresi, boy ve bel yükseklik oranı parametreleri farklı ırk ve etnik kökenlere göre değişebilmesine rağmen, bel yükseklik oranı çocuklarda ve yetişkinlerde yaştan bağımsız olarak aynı şekilde geçerlidir.
-
Hindistan, diyabet insidansında dünya çapında 1 numaradır. Bu nedenle, Hindistan’da Bel-Yükseklik Oranı kalp hastalığı riskini değerlendirmek için mükemmel bir gösterge görevi görebilir .
BMI ( Body Mass İndex Vücut Kitle İndexi ) — bel-boy oranı değil — SUMMIT çalışmasında obezitenin standart temel ölçümüydü, ancak yazarlar nihayetinde bu ölçüyü “önemli bir sınırlama” olarak değerlendirdiler. Tartışmada, bel-boy oranını “aşırı viseral adipozitenin daha güvenilir bir göstergesi” olarak adlandırdılar. Bu SUMMİT çalışmasının ortak yazarlarından Borlaug, SUMMIT’te BMI’si 30’dan az olan birçok hastanın bel-boy oranına göre obez olarak tanımlanacağını belirtti.
SUMMIT çalışmasının baş araştırmacısı Dr. Milton Packer, Dallas’taki Baylor Üniversitesi Tıp Merkezi‘nde Kalp Damar hastalıkları bilimi alanında seçkin bir bilim insanı olarak görev yapmaktadır.
SUMMIT çalışmasının baş araştırmacısı Packer, korunan ejeksiyon fraksiyon ( HFpEF )’nun “kardiyovasküler-böbrek-metabolik hastalıkların nihai sonucu” olduğunu, ancak genel olarak riskin temel itici gücünün vücut yağı olmadığını söyledi.
İlerleyici HFpEF hastalığı geliştirme riskini değerlendirirken, “Obeziteyi unutun. Merkezi adipozite hakkında konuşmamız gerekiyor” dedi.
Ağırlıklı olarak BMI ile ölçülen deri altı yağın biyolojik olarak uykuda olduğunu, bel-boy oranıyla ölçülen iç organ yağlarının ise hem biyolojik olarak aktif hem de proinflamatuar olduğunu söyledi.
Packer’a göre bu, HFpEF hastalarının obezite kriterlerini karşılayan oranının BMI ile ölçüldüğünde, bel-boy oranına göre daha düşük olmasının nedenini açıklıyor. PARAGON-HF çalışmasındaki verilere göre ise ; yakın zamanda yayınlanan bir yeniden incelemede, HFpEF’li hastaların %96’sı ≥ 0.5 bel-boy oranı olarak tanımlanan merkezi adipozite kriterlerini karşılıyordu.
Buna karşılık, obezite için BMI kriterlerini karşılamayan (30’dan az) HFpEF hastalarının %37’si, ≥ 0,6’lık bir bel-boy oranı olan merkezi obezite kriterlerini karşıladı. PARAGON-HF verilerinin yeniden analizinin ortak yazarlarından Packer, bu bulguların “BMI’nin obezite için uygun bir ölçüt olarak şu anki güvenine meydan okuduğunu” söyledi. PARAGON-HF yeniden analizinin, merkezi obezitenin, BMI’den çok daha iyi bir kalp yetmezliği olayı öngörücüsü olduğunu kanıtladığını bildirdi ( P < .001).
‘Öfkeli’ Yıkıcı Yağ
Bu, Packer’ın “öfkeli” viseral adiposit olarak tanımladığı sinyallemeyle tutarlıdır. Visseral adipositten miyokardiyal hipertrofiye, inflamasyona ve fibroza giden birden fazla yol vardır. Tirzepatide gibi kilo verme ilaçları adipositleri azaltarak bu etkilerle mücadele etse de, sodyum-glikoz ko-transporter 2 inhibitörleri gibi HFpEF tedavilerinin çoğu, adiposit biyolojisini değiştirerek aynı etkiyi yaratır, diye açıkladı.
Borlaug’a göre yeni SUMMIT analizi aynı noktaların çoğunu ortaya koyuyor. HFpEF’li hastalarda ( kalp ejeksiyon fraksiyonu azalmış hastalarda ) Kalp damar hastalığı riskini değerlendirirken ve izlerken, bel-boy oranının BMI’dan daha tutarlı ve ilişkili olduğunu kabul ettiğini söyledi. Bu verilerin klinisyenleri HFpEF risk değerlendirmesi için BMI yerine bel-boy oranını seçmeye ikna edip etmeyeceği belirsiz olsa da, SUMMIT verilerinin böyle bir değişiklik için argüman sunduğunu belirtti.
Chicago’daki Northwestern Feinberg Tıp Fakültesi’nde Kardiyoloji Bölüm Başkanı olan ve SUMMIT verilerinin sunulduğu son dakika oturumunun moderatörlüğünü yapan Dr. Clyde W. Yancy, HFpEF’li hastaları tedavi eden klinisyenlerin bel-boy oranını hesaplamak için şerit metre satın almaları gerekip gerekmediğini sordu.
Borlaug, özellikle klinisyenlerin bel-boy oranını doğru bir şekilde hesaplamasını sağlama konusunda bazı pratik endişelerini dile getirdi ve klinisyenlerin obeziteyi belirlemek için BMI yerine bel-boy oranını kullandıklarında “çok farklı yanıtlar aldıklarını” söyledi. HFpEF hastalarında obeziteyi doğrulamak için tek araç olarak bel-boy oranına hemen geçilmesini savunmadan, “Bence bu metriği elde etmekte fayda var” dedi.
Referensler :
- 1. Bel-boy oranı, kardiyovasküler risk faktörleri için basit ve etkili bir obezite tarama aracıdır: 19-64 yaş aralığındaki yetişkinlere yönelik İngiliz Ulusal Diyet ve Beslenme Anketi’nden elde edilen verilerin analizi
(https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20054212/) - 2. Bel-boy oranı, yetişkin kardiyometabolik risk faktörleri için bel çevresi ve BMI’den daha iyi bir tarama aracıdır: sistematik inceleme ve meta-analiz
(https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22106927/) - 3. Bel Boy Oranı Hesaplayıcısı
(http://www.healthyweightforum.org/eng/calculators/waist-height-ratio/) - 4. Obezite ve kardiyometabolik risk için bir tarama aracı olarak bel-boy oranı
(https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5118501/) - 5. Okul Çağındaki Çocuklarda Daha Verimli Obezite Yüzdeliklerinin Belirlenmesi İçin BMI ve Bel Yüksekliği Oranının Artırılması
(https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2731976/) - 6. Bel-yükseklik oranının doğrulanması ve çocuk ve ergenlerde kullanım için yüzdelik değerlerin geliştirilmesi
(https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/18976352/) - 7. Bel-boy oranı, 2-18 yaş aralığındaki ABD’li çocuklarda ve ergenlerde boyla ilişkilidir
(https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2662595/) -