by FAS, iki sömürgeci asalak devlete tüm dünyanın gözü önünde tokat attı. Önce İspanya sonra Portekiz. Dünya kupası da olsa bir futbol topu da olsa, hep derim ”futbol asla sadece futbol maçlarının sonuçlarından ibaret değildir ”.
Darısı güzel ülkemin başına.
FAS ; Arapça ismi El-Memleke El-Mağribiyye (Batı Krallığı)’dır. Genellikle El-Mağrip (Batı) ismi kullanılır. Ortaçağ Arap tarihçileri ve coğrafyacılar, Fas’ı El-Mağrip el Aqşá (En Uzak Batı) olarak anmışlardır. Aynı şekilde Cezayir için El-Mağrib al Awsat (Orta Batı) ve TUNUS için de El-Mağrip al Adna (Yakın Batı) denmiştir.
“Morocco” kelimesi; LATİNCE’deki “Morroch” ( Berberice’de Tanrı’nın Toprakları anlamına gelen Mur-Akush kelimesinden gelmektedir ) kelimesinden gelir. Morroch, LATİNCE’de FAS’ın eski başkentlerinden olan Marakeş‘e verilen isimdir .
İranlılar “Marrakech” ve biz TÜRKLER de taktığımız FES’ten dolayı bu ülkeye Fas dedik.
Aynı zamanda FAS ülkesi, BATI SAHRA adı verilen bölgede, 1975’te SÖMÜRGE-KOLONİ ülkesi İSPANYA tarafından terk edildikten sonra hak iddia etmiş ve günümüzde de bölgenin üçte ikisini fiilen yönetmektedir.
Tarih öncesi devirlerde, BERBERİLERİN ataları olarak kabul ettikleri AMAZİGH adında bir halkın bu devirlerdede Fas’da var olduğuna inanılır. Daha sonraları, klasik dönemde Fas, MAURETANİA olarak anılmaya başlanmıştır.
Müslümanların Mağrip’i ele geçirmesi EMEVİLER devrinde 7. yüzyılda meydana geldi. 683 yılında ülkeye “Maghreb al Aqsa” (En Uzak Batı) adını verdiler. Uygulanan asimilasyon yaklaşık olarak bir asır sürdü.
15. yüzyılda, Atlantik kıyılarındaki sömürgeci asalak Portekiz saldırı ve istilâları Fas’ı derinden etkilememişti. Napolyon Savaşları’nın ardından gittikçe İstanbul’dan bağımsız hareket etmeye başlayan Mısır ve Kuzey Afrika ile Beylerin hükmü altındaki korsanlar , Avrupa için kolonicilik bakımından cazip hale geldiler.
İlk olarak başka bir sömürgeci asalak devlet Fransa, 1830’lu yılların başlarında Fas ile ciddi şekilde ilgilenmeye başladı. başka bir kan emici devlet olan Birleşik Krallık’ın Fas’taki Fransız nüfûzunu 1904 yılında tanıması, Alman İmparatorluğu’nu kızdırdı.
Haziran 1905 krizi ALGECİRAS KONFERANSINDA çözüldü. Buna göre, 1906 yılında Fransa’nın özel durumu tanındı ve Fas’ın geleceği sömürgeci asalak Fransa ile başka bir sömürgeci asalak İspanya’nın ortak kararlarına bırakıldı.
İkinci Fas Krizi ALMANYA tarafından çıkarıldı ve Avrupa büyük güçlerinin arasını açtı. Krizin ardından imzalanan FES ANTLAŞMASIYLA , Fas tam olarak bir Fransız sömürgesi haline geldi ve Kuzey ile Güney Sahra sınır bölgeleri İspanya’ya bırakıldı.
Fas’ın, BATI SAHRA’yı işgal etmesi sebep gösterilerek, AFRİKA BİRLİĞİNDEN geçici süreliğine çıkarılmıştır. 2011 başlarında meydana gelen demokrasi ayaklanmalarından Fas da etkilenmiş, halkın idareye karşı rahatsızlıkları çeşitli yürüyüş ve gösterilere sebep olmuştur. Fas, Temmuz 2016’da yaptığı açıklamada yeniden Afrika Birliği içerisinde yer almayı hedeflediğini açıklamıştır. Ülke Aralık 2016’da yaptığı yeni üyelik başvurusu ile birlik içerisinde yeniden yer almak istediğini ifade etmiştir. 30 Ocak 2017 tarihinde gerçekleştirilen 28. Afrika Birliği toplantısında Fas yeniden üyeliğe dahil edilmiştir.
Sonuçta geldiğimiz noktada FAS’ın bu gece sömürgeci asalak devletlere attığı tokat çok anlamlıydı. Tebrikler FAS !
